Polikistik over sendromu, doğurganlık dönemindeki kadınlarda en sık rastlanılan hormonal düzensizliktir. Bu dönemdeki kadınların yaklaşık %5-10’unda görülmektedir.
Adet düzensizliği, adet olamama, tüylenmede artış, saç dökülmesi, kilo almaya yatkınlık, obezite, çocuk sahibi olamama gibi durumlara sebep olmaktadır.
Normal bir kadında adet siklusunda her ay bir yumurta gelişmeye başlar, siklusun ortalarına doğru baskın yumurta halini alır ve yumurtlama ile birlikte yumurtalıktan dışarı atılır. Polikistik over sendromu olan hastalarda ise bu düzen bozulmuştur, baskın yumurta oluşumu nadiren gelişir, yumurtlama olmaz, adet düzenlerinde gecikmeler meydana gelir. Yumurtlama problemi olduğu için hastalar çocuk sahibi olmakta sıkıntı yaşarlar. Her ay gelişmeyen bu yumurtalar yumurtalıkta ufak ufak birçok kist şeklinde görülür ve ultrasonografi ile saptanırlar.
Polikistik over sendromu olan hastalarda kan şekerini düzenleyen hormon olan insüline karşı bir direnç oluşmakta, buna bağlı olarak kilo almaya yatkınlık oluşmaktadır. Uzun dönemde ise şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, kalp-damar hastalıkları gibi hastalıklara sebep olabilmektedir. Uzun süre adet görmeyen ve tedavi verilmemiş hastalarda uterus kanseri riskinde bir artış bulunmaktadır.Polistik over sendromunun diğer belirtileri ise;
Fazla “adet” kanaması
Adet düzensizliği
Vücutta kıllanmanın fazla olması
Yüzde ve sırtta sivilcelenmelerin olması
Cilt dokusunda değişikliklerin gözlemlenmesi
El üstünde lekelerin ortaya çıkması
Hamile kalmada güçlük
Saç dökülmesi
Göğüs ölçüsünde değişiklik
Seste kalınlaşma olarak sayılabilir.
Polikistik Over Sendromu Hangi Sorunlara Sebep Olur ve Komplikasyonlar Nelerdir?
Hormonlarda ve endokrin sistemdeki düzensizliklar sebebiyle ortaya çıkan polistik over, çeşitli sorunlara ve komplikasyonlara sebep olur.
Hamilelerde gestasyonel diyabet ve yüksek tansiyon
Erken doğum yada düşük vakaları
Karaciğer iltihabı ve yağlanması
TİP 2 diyabetin oluşması
Yüksek kan şekeri ve anormal kolesterolün meydana gelmesi
Kardiyovasküler hastalıkların riskinin artması
Uyku apnesi
Anormal derecede uterin kanaması
Endometrial kanseri
Obezite
Polikistik Over Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Polikistik over sendromunun tedavi hastada bulunan semptomlara ve çocuk istemine göre değişkenlik göstermektedir. Hastalık ilerlemeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ya da endokrinoloji uzmanı tarafından kişinin değerlendirilmesi ve sürecin takip edilmesi gerekmektedir. Ancak ilk basamak yaşam tarzı değişikliğidir. Fazla kilosu olan kişilerde vücut ağırlığının %5’i kadar kilo kaybı bile polikistik over sendromuna bağlı şikayetlerde düzelme sağlayabilir. Beslenmede glisemik indeksi düşük gıdalar tüketmeye özen gösterilmelidir. Günlük yaşamda fiziksel olarak aktif olma ve haftada 3 kez hafif veya orta düzeyde yapılacak egzersiz ile şikayetlerde azalma görülecektir.
Doktorunuzun önerisiyle doğum kontrol hapları gibi hormonal ilaçlar veya metformin gibi insülin direncini azaltmaya yönelik ilaçlar tedavide kullanılabilir. Çocuk isteği olanlarda ise yumurtlamayı sağlayıcı haplar ve iğneler kullanılabilmektedir. Bu ilaçların kullanılması ile %90’a kadar yumurtlama gerçekleşebilmektedir.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı / VM Medical Park Bursa